Hương Sơn là vùng quê có vị trí thuận lợi nằm ở tuyến hành lang Đông – Tây nối Việt Nam với các nước ASEAN, là huyện có tiềm năng du lịch khá phong phú, đặc biệt là tiềm năng du lịch sinh thái, du lịch văn hóa tâm linh và du lịch văn hóa ẩm thực.
Vùng đất Hương Sơn có đủ các loại rừng núi đồi trọc, có rừng rậm đại ngàn, có rừng thưa, thiên nhiên hùng vĩ đã tạo cho nơi đây nhiều danh lam thắng cảnh đẹp. Dãy núi Thiên Nhẫn chạy dọc theo bờ sông Ngàn Phố, là địa hình che chắn phía bắc của huyện, nơi có nhiều ngọn núi nhô lên tròn trịa như chiếc nhẫn, có những địa điểm núi chồng núi tạo nên những hình ảnh đẹp; Thành Lục Niên, Giáo Nước Đổ là địa bàn xưa Lê Lợi và Nguyễn Trãi chọn làm nơi đóng quân đề chống giặc Minh xâm lược; dãy Thiên Mụ là dãy núi dài và đẹp nhất của huyện kéo dài từ phía tây Trường Sơn, là biên giới nối Việt Nam với nước bạn Lào; Hương Sơn còn có suối Nước Nóng mà khi nhắc đến ta biết đó là khu Nước khoáng Sơn Kim; con sông Ngàn phố bắt nguồn từ vùng núi Giăng Màn thuộc dãy núi Trường Sơn ven biên giới Việt - Lào chảy theo hướng Tây - Đông tới ngã ba Tam Soa nơi hợp lưu với sông Ngàn Sâu để tạo thành sông La có chiều dài khoảng 72 km. Sông Ngàn Phố bốn mùa nước chảy hiền hòa với cảnh quan thơ mộng, hữu tình đã tạo nên hai bên bờ tả ngạn và hữu ngạn những làng quê yên ả với đồng lúa, bãi ngô, đồi chè xanh biếc ngút ngàn, có nhiều làng nghề thủ công như: nghề đan làng Chinh Xá (Sơn Thịnh), làng mộc Xa Lang (Sơn Tân)… Bên cạnh đó, Hương Sơn còn có nhiều hồ đập, danh thắng rất đẹp điển hình là đập Cao Thắng, thác Xai Phố.
Khu mộ Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác
Thiên nhiên và con người nơi đây trong quá trình phát triển của lịch sử đã tạo nên một miền quê hội tụ nhiều di tích lịch sử văn hóa. Vùng đất này có trên 80 di tích lịch sử đền, chùa, nhà thờ các danh nhân, trong đó có 35 di tích được xếp hạng, có 8 di tích xếp hạng cấp quốc gia. Điển hình là di tích mộ và nhà thờ Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác; mộ, nhà thờ Khai quốc công thần Nguyễn Tuấn Thiện, Nguyễn Lỗi; di tích danh tướng Cao Thắng, Lê Hầu Tạo; di tích tâm linh tín ngưỡng có chùa Tượng Sơn, đền Đức Mẹ, đền Bạch Vân - chùa Thịnh Xá, chùa Nhiễu Long … là những di tích có giá trị phục vụ nhu cầu văn hóa tâm linh cho du khách khi có dịp đến với vùng quê Hương Sơn.
Chùa Tượng Sơn ở Sơn Giang
Văn hóa ẩm thực ở vùng quê này là một nét độc đáo ít có nơi nào sánh được. Đây là nơi sinh ra ông tổ nghề kẹo Cu Đơ nổi tiếng. Nếu một lần ăn kẹo này chúng ta sẽ nhớ mãi vị thơm ngon được hòa quyện giữa vị ngọt của mật Mía, vị bùi của Lạc,Vừng, vị cay của Gừng, càng thơm càng ngọt càng bùi. Hương vị ấy dường như chỉ có riêng Hương Sơn và xứ Nghệ nói chung mới có. Cam Bù là đặc sản nổi tiếng có vị ngon đặc biệt, cùng với bưởi Đường, bưởi Đào, chuối Tiến đã tạo nên một hương vị riêng của vùng đất Hương Sơn. Bên cạnh những hoa quả, trái cây còn có các món ăn nổi tiếng như thịt Dê, cá Mát, nhung Hươu, rượu huyết Hươu là những sản phẩm ẩm thực nổi tiếng của vùng đất Hương Sơn.
Cùng với những tiềm năng sẵn có, địa bàn Hương Sơn có hai tuyến đường huyết mạch là đường quốc lộ 8A và đường mòn Hồ Chí Minh đi qua. Hiện tại và trong tương lai, đây sẽ là những con đường thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa thông thương trao đổi với các vùng lân cận, mở rộng buôn bán với nước bạn Lào, Thái Lan và các nước trong khối ASEAN.
Khu du lịch sinh thái
Nước Sốt Sơn Kim
Du lịch
ngày nay đã trở thành một ngành kinh tế quan trọng, nắm bắt được tiềm năng, xây dựng chiến lược phát triển du lịch có hiệu quả sẽ góp phần to lớn đem lại cuộc sống giàu mạnh cho quê hương./.
Lê Nhật Tân